RETKE VRSTE
O.K.
Potkovičasti slepi miš
Udvaranje frekvencijom zvuka
Lajoš Mehelji
(1862-1953) |
Lajoš Mehelji (1862-1953) je bio jedan od najistukntajih i najplodnijih mađarskih prirodnjaka svih vremena. U zoološkom odeljenju Mađarskog nacionalnog muzeja proveo je skoro dve decenije i vodio zbirku prepariranih životinja. Imao je i karijeru univerziteskog profesora u Budimpešti. Iako je najveći doprinos pružio kao herpetolog, otkrivši više vrsta žaba i guštera, po Meheljiju je nazvan i slepi miš koji je u naše vreme ugrožen.
Njegov nemački kolega Paul Meči otkrio je, početkom 20. veka, vrstu Rhinolophus mehelyi. Rod potkovičastih slepih miševa Rhinolophus obuhvata čak 106 vrsta. Jedini je koji je opstao u okviru taksonomske familije Rinolophidae.
Meheljieva vrsta živi u severozapadnoj Africi. U Evropi ih ima od Portugala, Španije, Francuske, delova Italije sve do Balkana a dopiru i do azijskog dela Turske. Na Balkanskom poluostrvu, samo u Rumuniji živi pet vrsta potkovičastih slepih miševa a jedna od njih je Meheljieva koja takođe egzistira i u nižim krajevima Bugarske. Uglavnom se mogu naći u brdovitim i šumovitim predelima.
Srodna vrsta potkovičastog slepog miša |
Još jedna srodna vrsta visi sa krova pećine |
Vreme provode u toplim udubljenjima pećina nedaleko od vode u kojima sa krovova. U takvim uslovima se odmaraju i spavaju. U pećinama su zajedno i izmešani sa drugim slepim miševima iz svog i iz ostalih taksonomskih rodova. Brojnost jedne zajednice je obično između 20 i 200 jedinki, ali može dostići i 500. Takođe, ima ih u rudnicima i bunkerima ispod zemlje.
Ženka rađa samo jedno mladunče. Počinju da se pare od kraja septembra a polnu zrelost dostižu u drugoj godini života. Odgovaraju im područja sa krečnjačkim stenama. Karkteristično za ovo biće je nosno udubljenje iz koga ispuštaju ultrazvuke. Frekvencija je pritom veća od 100 kiloherca. Trajanje zvuka koji emituju je 20-30 milisekundi i opada pri kraju zova. Krupniji mužjaci su u prednosti u odnosu na manje slepe miševe iz svoje vrste jer sa većom frekvencijom privlače više ženki. Ono što privlači ženku je zvučniji poziv jer će imati bolje potomstvo sa krupnijim mužjakom.
Potkovičasti slepi miševi na kiparskim poštanski markama |
S druge strane mužjaci ženke biraju nasumično. Obično se vrsta identifikuje upravo na osnovu nosne duplje. Meheljiev potkovičasti slepi miš je srednje veličine za standarde roda Rhinolophus. Krzno na leđima im je sivkaste i braon boje, isto kao i uši, dok je krzno na stomaku belo. Odrasle jedinke odlikuju polukružni i tamni izraštaji oko očiju. Težina im je 12-17 gr.
Hrane se insektima a omiljena poslastica su im moljci koji čine preko devedeset posto njihove ishrane. Do plena dolaze u različitim staništima. To mogu biti pašnjaci, listopadne šume, stepe, livade ili poljoprivredno zemljište, najčešće na nadmorskim visinama ispod 700 m. Izbegavaju guste šume i vole otvorena područja.
U lov kreću predveče kada je polumrak. Vrebaju insekte iz udubljenja drveća i žbunja. Plen napadaju u niskom letu. Mada su vezani za oblast u kojoj žive, dešava se da prelete do 100 km u migracijama. Prilično su osetljiva bića zbog čega su zvanično označeni kao ranjiva vrsta. Procenjuje se da ih u Evropi ima oko predeset hiljada.
O.K.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
